Inteligencja emocjonalna, jako klucz do rozwiązywania konfliktów w miejscu pracy
Inteligencja emocjonalna w pracy
Konflikty w miejscu pracy są nieuniknione i naturalną częścią życia zawodowego. Skuteczne zarządzanie konfliktami może znacząco wpłynąć na wydajność i harmonię w firmie. Jednym z kluczowych podejść do rozwiązywania sporów jest wykorzystanie inteligencji emocjonalnej.
Inteligencja emocjonalna pozwala odkrywać wewnętrzną prawdę o każdym człowieku; pozwala uaktywniać najważniejsze wartości, przekształcając je z tego, o czym myślimy, w to czym i jak żyjemy, zachowując przy tym poczucie sensu oraz kierunku. Umożliwia uczenie się od innych ludzi i wywierać na nich wpływ, dzięki posiadaniu realnych celów, uniwersalnych zasad, a także czystego sumienia, które będzie zdolne prowadzić szczere dialogi. Skłania do zidentyfikowania i rozwoju swojego wyjątkowego potencjału, które decyduje o naszym przeznaczeniu pod kątem osobistym i międzyludzkim. Sprzyja kreatywności, współpracy z innymi, przewodzeniu zespołem i odnoszeniu sukcesów.
Inteligencja emocjonalna jako klucz w rozwiązywaniu konfliktów
Badania nad inteligencją emocjonalną, przeprowadzone m.in. przez Daniela Golemana, wykazują, że osoby wyposażone w tę umiejętność są bardziej skuteczne w rozwiązywaniu konfliktów w miejscu pracy. Inteligencja emocjonalna obejmuje zdolność rozpoznawania, rozumienia i zarządzania swoimi własnymi emocjami, a także emocjami innych osób.
Pierwszym krokiem w rozwiązywaniu konfliktów jest emocjonalna samoświadomość. Rozpoznawanie własnych emocji w sytuacjach konfliktowych jest kluczowe. Osoby o wysokiej inteligencji emocjonalnej są w stanie zidentyfikować, jakie emocje towarzyszą im w trakcie sporu, co pozwala im na bardziej świadome reagowanie.
Praktykowanie mindfulness i technik świadomości emocjonalnej może pomóc w rozwijaniu emocjonalnej samoświadomości. Ćwiczenia te pozwalają na obserwację swoich emocji bez oceniania ich, co jest kluczowe podczas rozwiązywania konfliktów.
Najistotniejszym zadaniem inteligentnego emocjonalnie lidera jest zbudowanie inteligentnej emocjonalnie organizacji. Ażeby mógł się wywiązać ze swojego obowiązku, jako lider musi on pomóc organizacji określić rzeczywistość emocjonalną, następnie rozpoznać konkretną wizję idealną (polega to na wizualizacji ideału organizacyjnego oraz pomoc członkom organizacji odkryć swojej roli w owej wizji). Ostatnim elementem jest dostrojenie ludzi do ten wizji, poprzez wprowadzenie zdecydowanych zmian – przekształcenie w działanie oraz stworzenie schematów/systemów. Jak opisuje A. L. McGinnes [1], żeby stać się prawdziwym przywódcą, ważne są dwa elementy: bardzo dobra znajomość tego, co motywuje ludzi do działania, a także duch, który inspiruje i zaraża energią. W skrócie, należy ,,zbudować” zespołową inteligencję emocjonalną, którą będą się kierować członkowie zespołu.
Jak zbudować inteligentny emocjonalnie zespół?
Inteligencja emocjonalna w pracy pomaga podczas budowania i zarządzania zespołem. Budowanie inteligentnie emocjonalnego zespołu w firmie wymaga uwzględnienia zarówno indywidualnych umiejętności emocjonalnych, jak i zdolności zespołowych. Oto kilka kroków, które pomogą w budowaniu takiego zespołu:
Rekrutacja i selekcja: Wybieraj pracowników, którzy wykazują wysoki poziom inteligencji emocjonalnej oraz umiejętność pracy w zespole. Szukaj osób, które są empatyczne, komunikatywne i gotowe do rozwiązywania konfliktów w sposób konstruktywny.
Szkolenia w zakresie inteligencji emocjonalnej: Zapewnij pracownikom szkolenia z zakresu inteligencji emocjonalnej, które pomogą im rozwijać umiejętność rozpoznawania i zarządzania emocjami, zarówno swoimi, jak i innych.
Cele i wartości wspólne: Określ wspólne cele i wartości, które będą stanowiły podstawę działania zespołu. Wspólne cele mobilizują i integrują zespół, a wartości stanowią fundament etycznego podejścia do pracy.
Regularne spotkania i retrospekcje: Organizuj regularne spotkania zespołowe, na których członkowie zespołu mogą dzielić się swoimi emocjami, przemyśleniami i obawami. Retrospekcje pomagają w nauce z doświadczeń i dostosowaniu działań w przyszłości.
Budowanie zaufania: Zaufanie jest kluczowym elementem inteligentnie emocjonalnego zespołu. Działaj w sposób przejrzysty, dotrzymuj obietnic i wspieraj członków zespołu w trudnych momentach.
Zarządzanie konfliktami: Naucz zespół, jak rozwiązywać konflikty w sposób konstruktywny. Uczcie się słuchać i zrozumieć perspektywy innych, a nie tylko bronić swoich stanowisk.
Wsparcie i rozwijanie członków zespołu: Dbaj o rozwój zawodowy członków zespołu, oferując im możliwości szkoleń i rozwoju kompetencji emocjonalnych.
Świętowanie sukcesów: Świętujcie sukcesy i osiągnięcia zespołu. Dzięki temu wzmacniacie poczucie przynależności i budujecie motywację do dalszej współpracy.
Budowanie inteligentnie emocjonalnego zespołu to proces długotrwały, który wymaga zaangażowania i ciągłego rozwoju. Jednak efekty w postaci lepszej współpracy, wydajności i harmonii w firmie są tego warte.
Empatia jako narzędzie rozwiązywania konfliktów
Badania z zakresu psychologii społecznej podkreślają znaczenie empatii w zarządzaniu konfliktami. Empatia to zdolność do zrozumienia i współodczuwania emocji innych osób. Osoby, które potrafią wczuć się w perspektywę drugiej strony konfliktu, często są bardziej skuteczne w znalezieniu rozwiązań satysfakcjonujących obie strony.
Badania psychologa Davida DeSteno [2] sugerują, że wykazywanie empatii podczas konfliktu może zmniejszać napięcie i zwiększać skłonność do kompromisu. Praktykowanie empatii podczas rozmów konfliktowych pomaga również w budowaniu lepszych relacji między pracownikami.
Osoby o wysokiej inteligencji emocjonalnej są bardziej skłonne do kontrolowania swoich emocji i unikania wybuchów gniewu czy frustracji. Jednym z narzędzi, które może pomóc w zarządzaniu emocjami, jest technika „oddechu i refleksji”. To krótka przerwa w trakcie konfliktu, w trakcie której osoba zbiera myśli i kontroluje emocje, zanim podejmie dalsze kroki.
Inteligencja emocjonalna w pracy - tworzenie przestrzeni dla dialogu
W naukowym badaniu przeprowadzonym przez Harvard Business Review dotyczącym rozwiązywania konfliktów w biznesie, wykazano, że tworzenie bezpiecznej przestrzeni dla dialogu jest kluczowym elementem skutecznego rozwiązywania konfliktów. W takiej przestrzeni pracownicy czują się swobodnie wyrażać swoje emocje i obawy, co ułatwia znalezienie wspólnego rozwiązania.
Panowanie nad emocjami i swoim zachowaniem wymaga spojrzenia na dane zdarzenia z pewnej perspektywy oraz dystansu emocjonalnego, ale też wyjście ze strefy komfortu, aktywnego zmagania się z problemami i przeszkodami, co w rezultacie przynosi korzyści i stwarza wewnętrzne poczucie bezpieczeństwa. Ignorowanie, ale też zaprzeczanie swoim emocjom nie jest rozwiązaniem. Wręcz przeciwnie – będzie dodatkowo generowało to dodatkowe problemy. Należy więc nauczyć się uważnie słuchać i przede wszystkim usłyszeć, co chcą zakomunikować. Samokontrola jest czymś więcej niż tylko zapanowanie nad swoim zachowaniem. Kompetencje społeczne odnoszą się do zrozumienia drugiego człowieka oraz stworzenia sobie z innymi dobrych, satysfakcjonujących relacji.
Osoby, które są liderami inteligentnych emocjonalnie zespołów powinni maksymalizować inteligencję emocjonalną grupy, pozytywne emocje, a także podnosić częste interakcje zespołu na jeszcze bardziej efektywny poziom kreując tym samym wspólnotę misji oraz wyzwalać wzajemną troskę konstruktywnie kanalizując względnie negatywne emocje. Oznacza to umiejętność radzenia sobie z międzyludzkimi nieporozumieniami, właściwe zarządzanie konfliktami i usprawnienie procesu zespołowego rozwiązywania problemów i właściwego podejmowania decyzji. Ważne jest również tworzenie przyjaznego klimatu do współdziałania, co będzie generować pozytywne wizje przyszłości, kultywując: lojalność, szacunek, uczciwość, uprzejmość, zrozumienie, zaangażowanie, empatię, współpracę, zaufanie, odpowiedzialność. Wyzwanie pozytywnych emocji zapewniając energię i motywację do realizacji celów zespołowych, tworzenie dobrych doświadczenia dla członków zespołu, napełniając ich także poczuciem dumy z działań grupy.
Wprowadzenie tych umiejętności w praktyce może znacząco poprawić atmosferę w miejscu pracy, wpłynąć na efektywność zespołów oraz przyczynić się do zwiększenia harmonii i satysfakcji pracowników. Dlatego warto inwestować czas i wysiłek w rozwijanie tych kompetencji, aby osiągnąć sukces w biznesie.
__________
[1] A. L. McGinnes: Sztuka motywacji. Yocatio, Warszawa 1993
[2] David DeSteno: Emotional Success: The Power of Gratitude, Compassion and Pride, Houghton Mifflin Harcourt, 2018
autor: Natalia Tatarczuch
Inteligencja emocjonalna w pracy
Zobacz programy szkoleń, podczas których dowiesz się jak zarządzać emocjami w pracy:
EQ vs IQ
Przejdź do podstrony, na której znajdziesz więcej artykułów z dziedziny biznesu: